Maar het scratchen was al beroemd voordat het die naam kreeg. Het werd namelijk al jaren gedaan door duizenden radio- en discotheek-DJ’s: het simpelweg cue’en van de komende plaat tijdens de lopende. Iedereen die wel eens een plaat ‘scherp gezet’ heeft, weet waar ik het over heb. Het is het zoeken van het beginpunt van de muziek op het vinyl om bij het passeren daarvan een tegengestelde draaibeweging te maken, zodanig dat dat beginpunt weer aan de goede kant van de naald uitkomt. Namelijk net zover ervan af, als dat de draaitafel nodig heeft om op toeren te komen.
Het schijnt dat het scratchen is uitgevonden door DJ Grand Wizard Theodore, die met de hand de plaat stilhield toen zijn moeder hem iets vroeg dat hij niet kon verstaan vanwege het hoge volume. Geeft wel een leuk effect, dat cue’en! En het bewegen van naalden over het vinyl ‘met de schuif open’ werd meteen ingevoerd in de rapwereld in het begin van de jaren tachtig.
Een van de eerste platen, waarop overduidelijk wordt gescratched, is ‘The Adventures Of Grandmaster Flash On The Wheels Of Steel’ uit 1981 met daarop fragmenten van o.a. Chic, Queen, Blondie en The Sugarhill Gang. Ook uit de Bronx: collega-scratchpionier Jam Master.
Echt bekend werd het platenkrabben pas toen het nummer ‘Rockit’ (meegeschreven door Material-bassist en producer Bill Laswell) van Herbie Hancock uitkwam, met Grandmixer DST achter de wheels of steel (fijne clip ook van Godley & Creme!). Een run op de slipmatten voor de SL1200MKII was het gevolg. Vanaf dat moment werden die dingen ook voor reclamedoeleinden gebruikt met de meest hippe afbeeldingen. Scratchen (en ook samplen) werd vervolgens aardig ingeburgerd vanaf 1987 dankzij de hit "Pump Up The Volume" van het studiogezelschap M/A/R/R/S.
Tegenwoordig is het gebruiken van de platenspeler als instrument redelijk gangbaar (onze Urban Dance Squad had jaren geleden al een DJ in de gelederen als volwaardige muzikant)en het zgn. ‘turntablism’ is één van de belangrijke pijlers van de hiphopcultuur geworden. Scratchen komt nu voor in veel popliedjes van bijvoorbeeld Nelly Furtado en Linkin Park. In de Nederlandse band C-Mon & Kypski bespelen de leden vaak verscheidene instrumenten live, maar de basis is de draaitafel waar de andere instrumenten omheen gearrangeerd worden.
Dat turntablism is een techniek waarbij de DJ, de turntablist, zijn draaitafels als instrument gebruikt door met vinyl te scratchen en andere technieken toe te passen. Hij ondersteunt op die manier bestaande muziek of hij componeert volledig nieuwe ritmische nummers.
De basisuitrusting voor een scratcher/turntablist bestaat uit twee draaitafels en een mixer, die vooral een crossfader en ‘cue’-knoppen heeft. In een volgend bericht loop ik met je de verschillende technieken na, ‘from scratch of’...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten